حمل و نقل جاده ای از دیرباز یکی از نیازهای اولیه‌ی انسان‌ها بوده است. باگذشت زمان و گسترش کسب‌وکارها نیاز به ارسال کالا به شهرهای مختلف بیش‌ازپیش احساس می‌شد .
ازاین‌رو با ایجاد این نیاز کسب‌وکار، شرکت‌های حمل و نقل و باربری به وجود آمدند.
حمل و نقل جاده ای، یکی از قدیمی‌ترین راه‌های جابجایی کالا و حمل بار می‌باشد که ازنظر قیمت و سرعت جهت حمل بسیاری از کالاها بسیار مناسب است.
بخش حمل و نقل جاده ای، با آمار سالیانه ۶۰۰ میلیون تن جابجایی کالاها و ۱۰ میلیون تن ترانزیت کالاها، نقش مهمی را در حمل‌ونقل داخلی و بین‌المللی دارد.
حمل و نقل جاده ای درگذشته به دلیل عدم وجود ماشین‌های حمل بار به شکل امروزی انجام نمی‌شد.
البته در سال‌های گذشته سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور اقدامات بسیاری درزمینهٔ توسعه و بهینه‌سازی مسیرهای حمل و نقل جاده ای کشور انجام داده‌اند.
حمل و نقل جاده ای می‌تواند شامل حمل انواع کالا مانند وسایل کشاورزی، صنعتی، خرده‌ریز،پوشاک،خوراکی، لوازم‌خانگی، لوازم اداری، مواد اولیه و …. باشد.
البته در این حمل و نقل باید به نوع کالای ارسالی توجه بیشتری شود.آن‌هم به دلیل اینکه در مسافت‌های طولانی سبب ایجاد خسارت برای کالای ارسالی نشود.مثلاً در حمل و نقل جاده ای مواد خوراکی حتماً باید از ماشین‌های حمل بار متناسب با حمل مواد خوراکی استفاده شود و یا مثلاً در حمل قطعات صنعتی باید از کفی با توان بالا و بست ها و تجهیزات ایمنی مخصوص استفاده شود.
حمل و نقل جاده ای درواقع یکی از اصلی‌ترین روش‌های حمل‌ونقل کالا به شمار می‌رود.به‌گونه‌ای که اگر این روش حمل کالا متوقف شود و یا خللی در حمل و نقل جاده ای کشور رخ دهد، به‌طورقطع مشکلات بسیاری برای تمامی کسب‌وکارهایی که از این روش استفاده می‌کنند ایجاد می‌شوند.
انواع حمل و نقل جاده ای
حمل و نقل جاده ای به دو گروه اصلی تقسیم می‌شود؛ یکی حمل و نقل مسافر و دیگری حمل بار.
حمل و نقل مسافر در جاده با ماشین‌های شخصی یا اتوبوس انجام می‌شود.
حمل و نقل بار در جاده با توجه به نوع و حجم و وزن بار، ممکن است با یکی از وسایل نقلیه زیر باشد.
انواع ماشین‌های حمل بار به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- ماشین باربری کوچک و سبک مانند وانت، وانت پراید و وانت پیکان.
- ماشین باربری نیمه سنگین مانند کامیون، خاور، هیوندا، ماشین باربری ایسوزو و کامیونت.
- ماشین حمل بار سنگین مثل تریلی، ترانزیت، ده تن، کفی، ترانزیت یخچالی، ۲۰ تن، چادری سه محور، کفی، کمپرسی و تریلی تانکر فاو.
همان‌طور که می‌بینید علاوه بر وزن و حجم بار عوامل دیگری مثل ماهیت بار روی انتخاب نوع وسیله حمل آن تاثیرگذار است. مثلا مایعات باید با ماشین‌های مخصوص حمل مایعات جابه‌جا شوند یا بعضی بارها نیاز به پوشش و محافظ بیشتر دارند و باید با وسایل چادردار و کانتینردار حمل شوند. مواد غذایی خراب‌شدنی هم معمولا با ماشین‌های یخچال‌دار حمل می‌شوند.
عوامل مؤثر بر حمل و نقل جاده ای
عوامل بسیاری در حمل و نقل جاده ای مؤثر است که ما به برخی از مهم‌ترین این عوامل به‌صورت زیر اشاره می‌کنیم:
- مسافت
باید توجه داشت که برای حمل و نقل جاده ای از مسافت‌های خیلی طولانی صرف‌نظر شود.طبیعی است که هرچه مسافت جاده‌ای بیشتر باشد، امکان اینکه از هر جنبه تأثیری به وجود آید و حمل بار دچار مشکل شود هم بیشتر است.
- شرایط آب و هوایی
حمل و نقل جاده ای
یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار، شرایط آب و هوایی است که در زمان حمل بار باید دقت شود که امکان بروز باران،سیل و طوفان و … وجود نداشته باشد و یا اگر هوا بارانی بود از تجهیزات مناسب برای این امر استفاده شود.
- نوع ماشین حمل بار
ماشین حمل بار یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار در حمل و نقل جاده ای محسوب می‌شود که شامل انواع ماشین‌آلات سنگین، نیمه سنگین و سبک می‌شود. باید دقت کنید که متناسب با بار موردنظر خود از ماشین مناسب برای حمل بار استفاده کنید.
- تصادفات و حوادث
از عوامل مهم دیگری که همیشه باید به یاد داشته باشید تصادفات و حوادث طبیعی و غیرطبیعی است که همه‌روزه شاهد آن هستیم و یا به طرق گوناگون به گوش شما می‌رسد. اگر خدایی نکرده درگیر آن شدید و برای شما هم اتفاق افتاد، از تجهیزات ایمنی استفاده کنید. جعبه کمک‌های اولیه یکی از لوازم ضروری است که باید به همراه شما باشد.
مزایای حمل و نقل جاده ای
عدم نیاز به سرمایه‌گذاری:
این روش حمل‌ونقل در مقایسه با سایر روش‌های حمل‌ونقل بسیار کم‌هزینه‌تر است.چون معمولاً ساخت جاده و مسیرهای انتقال زمینی به عهده‌ی دولت می‌باشد. رانندگان با پرداخت مبلغ اندکی عوارض به توسعه و ساخت راه‌ها کمک می‌کند.
تحویل درب تا درب:
از دیگر مزایای این روش حمل و نقل امکان بارگیری و تخلیه کالا به‌صورت درب تا درب از انبار تا محل تخلیه هست .این کار سبب کاهش چشمگیر هزینه‌های حمل کالا می‌شود.
مناسب برای مسیرهای کوتاه
حمل و نقل جاده ای برای ارسال کالا به مسیرهای کوتاه، گزینه بسیار مناسبی است زیرا در این صورت کالا به سرعت به دست مشتری نهایی می‌رسد و هزینه ارسال آن نیز چندان زیاد نیست.
تنوع در خدمت‌رسانی:
از مواردی که سبب رضایت مشتریان از این روش حمل‌ونقل شده تنوع مسیر و زمان‌بندی حرکت کامیون‌ها بنا به درخواست مشتریان هست.
با در نظر گرفتن موارد فوق می‌توان گفت حمل کالا از طریق جاده بسیار امن و مقرون‌به‌صرفه است و حتی باعث تغذیه سایر روش‌های حمل‌ونقل نیز می‌شود. در بسیاری از موارد، این روش حمل و نقل سایر روش‌های حمل کالا مانند حمل‌ونقل ریلی، کشتیرانی و خطوط هوایی را تغذیه کرده و اجناس را به دست آن‌ها می‌رساند تا به نقاط دوردست‌تر برسانند.
امکان خدمات رسانی به مناطق محروم و روستایی:
یکی دیگر از مزایای حمل و نقل جاده ای این است که از طریق آن می‌توان به هر نقطه از شهرها، محصولات مورد نیاز آنجا را ارسال کرد. به عنوان مثال، برای ارسال بار به یک روستا نمی‌توان از حمل و نقل ریلی یا هوایی استفاده کرد زیرا هیچ‌گونه مسیر مستقیمی برای این نوع حمل و نقل وجود ندارد و کالا در نهایت باید از طریق جاده به مقصد نهایی برسد. بنابراین ارسال و تبادل کالا در روستاهای کوچک فقط از طریق جاده و حمل و نقل جاده ای میسر می‌شود.
معایب حمل و نقل جاده ای
- این روش محدودیت‌هایی دارد. مثلا حجم و وزن بار ممکن است برای حمل‌ونقل جاده ای و حمل با ماشین‌های باربری مثل کامیون مناسب نباشد.
- برای مسافت‌های طولانی ممکن است گزینه مقرون‌به‌صرفه‌ای نباشد.
- در فواصل طولانی، حمل بار با وسایل نقلیه جاده‌ای نسبت به حمل‌ونقل ریلی کندتر است.
- به خاطر شرایط جاده و شرایط آب‌وهوایی ممکن است با محدودیت‌هایی مواجه شود و تغییری در زمان‌بندی تحویل بار ایجاد شود.
- این روش به اندازه حمل‌ونقل ریلی، از نظر زیست‌محیطی روشی مناسب و دوست‌دار طبیعت نیست.
چند نکته برای حمل و نقل جاده ای ایمن
توجه به نکات ایمنی در حین باربری برای پیشگیری از تصادف کامیون ها ، وسایل باربری و همین‌طور حفظ سلامت بار و اشخاص، بسیار مهم است. اگر راننده یا صاحب بار هستید به دلایل مختلف از جمله حفظ بار و همین‌طور حفظ جان راننده و سایر رانندگان مسیر، به نکات زیر در حین حمل‌ونقل بار در جاده توجه کنید:
- توجه به بار و محل قرار دادن بار
دقت کنید که بار مورد نظر به خوبی بسته‌بندی شده باشد و به درستی سر جای خود قرار گرفته باشد. کوچک‌ترین انحراف می‌تواند به افتادن بار منجر شود. همچنین اطمینان حاصل کنید که محل قرار گرفتن بار کاملا سالم و بدون آسیب یا مشکلی در ساختار است.
- توجه به مسیر و خطرات موجود
مسیر سفر را در نظر بگیرید و شرایط آن را به خوبی بسنجید. همچنین شرایط بار و ماهیت آن را هم بررسی کنید. حمل‌ونقل مواد خطرناک در مسیرهایی که شرایط مناسبی ندارند، کار هر کسی نیست و باید با دقت و توسط متخصصان مربوطه حمل و نقل شود.
- تناسب بار و وسیله
هرگز بیشتر از ظرفیت وسیله نقلیه، بار روی آن نگذارید. هر وسیله نقلیه تا اندازه‌ای تحمل وزن دارد و برای نوع خاصی از بار مناسب است.
- بررسی شرایط وسیله نقلیه قبل از سفر
هر کسی که آموزش رانندگی با کامیون و سایر وسایل حمل‌ونقل را دیده باشد به خوبی می‌داند که مهم‌ترین قدم قبل از شروع یک سفر، بررسی شرایط ماشین مورد استفاده است. مثلا قبل از سفر، لاستیک کامیون ، شرایط محل قرار دادن بار، وضعیت فنی ماشین و دیگر موارد را بررسی کنید.
- اجتناب از مصرف الکل و کافئین
قبل و در حین رانندگی بهتر است از مصرف الکل و کافئین اجتناب کند. این توصیه‌ای است برای همه کسانی که پشت فرمان می‌نشینند ولی برای رانندگان ماشین‌های سنگین اهمیت بیشتری دارد، چون تصادف کامیون ها و هر گونه مشکل در هدایت این ماشین‌ها می‌تواند خسارت‌ها و مشکلات بسیار بزرگتری ایجاد کند.
منبع : https://www.wbar.ir/
نظرات